
İşarələr və əlavə məlumat
Terminologiya
Surə
Quranda bir fəsil. Quranda 114 surə var və onların uzunluğu fərqlidir.
Ayə
Qurandakı müəyyən bir Surənin ayəsi (sətri). Ayələrin nömrələnməsi Surəyə bağlıdır. Quranda 6236 ayə var.
Cüz
Quranın bir hissəsi. Quranda 30 cüz (Əcza) var və onların uzunluğu təxminən bərabərdir. Əksər cüzlər ilk ayənin ilk sözünə görə adlandırılıb.
Hizb
Hər bir Cüz iki Hizbə bölünür (ərəb dilində “iki qrup”, cəm: Əhzab). Quranda 60 Hizb var.
Rüb-əl-Hizb / Məqra
Hər bir Hizb dörd hissəyə bölünür, bunlara Məqra (ərəb dilində “oxu”) deyilir. Bu isə bir Cüzdə səkkiz Məqra yaradır.
- Ərəb dilində rüb “dörddə bir”, hizb isə “qrup” mənasını verir.
- Quranda 240 Məqra var.
- Əksər Mushaflarda Məqralar səkkizbucaqlı işarə (۞) ilə göstərilir.
Mənzil
Quranı bir həftə ərzində oxuyanlar üçün mətn yeddi hissəyə bölünür və Mənzil adlanır. Quranda 7 Mənzil var.
Səcdə
Oxuyanın Səcdəyə getməsini tələb edən xüsusi Ayələr. Quranda 15 Səcdə Ayəsi var.
Rüku
Surədə məna baxımından əlaqəli ayələrdən ibarət hissə.
- Rükunun sonu ərəbcə ﻉ hərfi ilə qeyd edilir.
- Quranda 558 Rüku var.
- Rükular məna və mövzu baxımından əlaqəli bölmələrdir.
- Daha uzun surələrdə Rükular namaz zamanı rüku’ (əymə) etmək üçün təbii dayanacaq nöqtələrini göstərir.
Əlavə olaraq, Mushafın kənarlarında ﻉ işarəsinin yanında üç rəqəm göstərilir:
- Üst rəqəm – həmin Surədə tamamlanmış Rükuların sayı.
- Orta rəqəm – tamamlanmış Rükudakı Ayələrin sayı.
- Alt rəqəm – həmin Cüzdə tamamlanmış Rükuların sayı.
İşarələr
İşarə | Təsvir |
---|---|
۞ | Rübül-hizb işarəsi hizbi dörd təxminən bərabər hissəyə bölür |
۩ | Səcdə işarəsi səcdə etməyin məsləhət görüldüyü ayəni göstərir |
◌ۘ | Məcburi dayanma işarəsi Dayanmaq məcburidir |
◌ۗ | Üstünlük verilən dayanma işarəsi Dayanmaq daha yaxşıdır |
◌ۛ | İki yerdən birində dayanmağın icazəli olduğunu göstərən işarə İki yerdən birində dayanmaq |
◌ۜ | Səktə işarəsi, nəfəs almaq üçün tələb olunan vaxtdan daha qısa müddətə dayanmağı göstərir Qısa dayanma |
◌ۚ | İcazə verilən dayanma işarəsi Dayanmaq və ya davam etmək |
◌ۖ | Fasiləsiz oxumağın üstünlüyünü göstərən işarə Davam etmək daha yaxşıdır |
◌ۙ | Dayanmağın qadağan olduğunu göstərən işarə Dayanma |
Təcvid qaydaları
Colour | Description |
---|---|
hamza-wasl | Həmzətül Vəsl |
silent | Səssiz |
laam-shamsiyah | Ləm Şəmsiyyə |
madda-normal | Normal Uzaltma: 2 sait |
madda-permissible | Mümkün Uzaltma: 2, 4, 6 sait |
madda-necesssary | Zəruri Uzaltma: 6 sait |
qalaqah | Qəlqə |
madda-obligatory | Məcburi Uzaltma: 4-5 sait |
ikhafa-shafawi | İxfafa Şəfəvi - Məmlə |
ikhafa | İxfafa |
idgham-shafawi | İdğam Şəfəvi - Məmlə |
iqlab | İqlab |
idgham-with-ghunnah | İdğam - Qunna ilə |
idgham-without-ghunnah | İdğam - Qunna olmadan |
idgham-mutajanisayn | İdğam - Mütəcaniseyn |
idgham-mutaqaribayn | İdğam - Mütəqaribeyn |
ghunnah | Qunna: 2 sait |